An Gaidheal Alascanach

Monday, May 16, 2011

Cùisean a'tighinn gu teann ann an Washington Cead-iasaid

Tha an deasbad mu easbhaidhean sna S.A. a’tighinn gu teann a-nis. A’mhìos sa chaidh, bha èigheachdan mòra mu gearraidhean beaga nuair chuir na Poblachdaich an gnìomh a’ bhliadhna ionmhais a thòisich an-uiridh. $35 billion de ghearraidhean à buidseat de chòrr ‘s $3.5 trillion dollar.

Tha an deasbad air tionndaidh a-nis gu àrdachadh cead iasaid. Tha an riaghaltas a’dlùthachadh ri crìoch iasaid agus tha Rùnaire Iomhais Timothy Geithner ag iarradh cead a bharrachd airson $2T dollar. Tha an riaghaltas mar tha a’buntainn ris a’chrìoch iasaid ach le bhith cleachdadh cleasan ionmhais, ‘s urrainn dhaibh leantainn orra corra mìosan fhathast. Ach tha Rùnaire Geithner a’maoidheadh mur a gheibh iad cead a bharrachd aig ro’n darna latha an Lùnasdail, gun cuirear eaconamaidh nan Stàitean Aonaichte ann am fìor èiginn ‘s chòisinneadh na S.A. droch chliù am measg luchd-crèideis.

Ach tha na Poblachdaich ag ràdh gur iad cosgaisean gun rian as leth an riaghaltais a tha a’cur na h-eaconomaidh ann an èiginn agus tha iad ag ràdh nach fhaigh an riaghaltas cead-iasaid a bharrachd mura cho-dhùin e ri geàrraidhean co-ionan ris an dearbh shuim às a'bhuidseat thar na còig bliadhnaichean a tha romhainn. Airson $2T de iasaid fhaighinn a bharrachd, ‘s fheudar do Obama aontachadh ri $2T de ghearraidhean, suimeannan fada nas motha na air a bha an deasbad a-mach mìos air ais. ‘S chan fhaighear gearraidhean mar sin gun a bhith ath-leasachadh air prògraman mar Medacaid ann cuideachd.

Tha mi a’smuaintean, ged nach eil smachd aig na Poblachdaich ach air an darna leth dhen aon trian dhen riaghaltais, gur ann acasan a tha làmh an uachdair. Sa chiad dol a-mach, chan fhaighear Obama ‘s na Deamocrataich aon sgillin ruadh as aonais co-dhùnadh bho’n Taigh an Riochdairean a tha fo smachd nam Poblachdach. Agus cuideachd, a-rèir cunntasan-beachda, tha cuid mhòr de na luchd-bhotadh an aghaidh cead-iasaid a bharrachd a-muigh neo a-mach neo ma tha geàrraidhean ceangailte ris. A bharrachd air a sin, tha na h-ìrean rèidh air fiachan an riaghaltais air a dhol sìos sna margaidhean aig a’cheart àm sa tha Poblachdaich air fàs nas seasmhaiche ri thaobh gearraidhean, rud a tha cur breug air maoidhean nan Deamocratach. A-rèir nam margaidhean, tha fiachan an riaghaltais nas cinntiche mar sheilbh ma tha geàrraidhean ann.

Tha an deasbad seo ann an Washington a’buntainn riumsa nam bheatha proifeiseanta. Bha proiseachd agam airson puirt adhar a leasachadh ann an Gustavus, baile beag faisg air Juneau ‘s tha e deiseil ri dhol a-mach ri tairgse. Ach chan eil airgead aig an FAA airson a’phroiseacht seo. Feumaidh sin feitheamh gus am bith airgead ann as leth an riaghaltais.

Sunday, May 15, 2011

Dè a Bhiodh Churchill air Dhèanamh?

Am measg cuid a thèid dhan eaglais sna Stàitean Aonaichte, tha ceist ann a chluinnear bho àm gu àm: What would Jesus do? (Dè a dhèanadh Ìosa?). Agus fhad sa bha Obama a'dol thall 's a-bhos a'leigeil iollach àrd air sàilleamh bàs Osama ben Laden, thàinig ceist caran coltach rin sin dom ínntinn: Dè a bhiodh Churchill air dhèanamh na àite?

Uill, sa chiad a'dol a-mach, bhiodh Churchill air fheitheamh bliadhna co-dhiù mus leigeadh e innse gu robh fiù 's aige gu robh OBL air mharbhadh. 'S e cnap mhòr de dh'fhiosrachadh a chruinnich iad ri chèile mu mar a tha Al Qaeda ag obrachadh. Bhiodh e air a'bladhna seo de thosd seo chur gu feum le bhith cur às do Al Qaeda leis an fhiosrachadh a tha seo. An àite bhith innse dhan t-saoghol mhòr mu chnap mhòr de phorno a bh'aig OBL, cha leigeidh Churchill air gu robh dad idir air tachairt.

Cuimhnich gun robh na Breatannaich comasach èisteachd a-steach ris na bha na Gearmailtich ag innse ri chèile. Bha an comas seo uabhasach fhèin cudthromach dhan bhuaidh aig a'cheann thall agus, aig an àm uabhasach cudthromach fhèin cudthromach a chumail fo chleith bho na Gearmailtich. Uill, thàinig an latha nuair bha fios le chinnt aig na Breatannaich gu robh na Gearmailtich a’cuimseachadh ri Coventry leis a cuid bomairean. Leis an fhiosrachadh a bha seo, bha cothrom aig Breatainn a cuid fighterean a chruinneachadh ri chèile 's stad a chur orra. Ach nan deanadh iad sin, s’mathaid gun obraicheadh na Gearmailtich a-mach gu robh fios an fhithich aig na Breatannaich ‘s gu robh iad a’leughadh nan teachdaireachd aca.

Aig a'cheann thall, fo ordugh Churchill cha do rinn iad càill as an àbhaist airson stad a chur air na Gearmailtich 's dh'fhulaing am baile Coventry sgrios uabhasach. Shaoil na Breatannaich gum b’fheàird an comas a bh’aca a chumail fo chleith bho na Gearmailtich gus feum na b’fheàrr a dheanamh leis.

'S inntinneach an dòigh sa bhiodh OBL a'bruidhinn leis an taobh a-muigh: chan ann tro fòn, neo rèidio neo an eadar-lion ach tro theachdairean. Le OBL fhèin 's a chuideachd air am marbhadh, cò a dh'innseadh dhan chàidh am broinn Al Qaeda mu dè bh’air tachairt? Agus leis an fhiosrachadh a bha na S.A. air thional, bhiodh cothrom aca sgrios uabhasach a thoirt dhan Al Qaeda mus robh fios aca mu dè bha tachairt.

Smaoinich air a’bhuaidh a bhiodh ann nan robh Obama air bliadhna fheitheamh, nan innseadh e an ceann bliadhna: “bliadhna air ais mharbh sinn OBL ach cha d’thuirt sinn càil gus sgrios a bharrachd a thoirt dhan Al Qaeda.” Saoilidh mi nan robh e air sin a dhèanamh, a bharrachd air an tuilleadh sgrios a bhiodh e air dhèanamh air Al Qaeda, bhiodh e ann an stait fada na b'fheàrr airson iomairt an taghaidh.

Tuesday, May 03, 2011

Bàs Osama agus Dè a rinn Obama dhan chùis

'S e fìor deagh naidheachd a tha seo gun d'fhuair Osama ben Laden bàs, gun deach e a mharbhadh.

'S mathaid gur e rud nàdarach a th'ann, ach chuala mi mar tha dà uair, a ghabhail a-steach air Aithris na Maidne, gun do shoirbhich le Obama ann an seadh nach do shoirbhich le Bush. Obama 1, Bush 0.

Dhomhsa 's e sealladh caran sìmplidh a tha seo. Cuimhnich gur e nàdar de bhratach a th'ann an ceann-suidhe, 's e glè bheag a nì cinn-suidhe fhèin, ach bith tòrr a'tachairt fo'n bhratach aca.

An ceist a th'agamsa, 's e cò iad na co-dhùnaidhean a rinn Obama a dh'adhbhraich gun do shoirbhich leis Osama a chur gu bàs. Agus tha na feargairtean caran inntinneach saoilidh mi.

1) Cho-dhùin Obama leantainn air leis an iomairt a thòisich fo bhratach Bhush. Chum a e làmh air falbh bho'n stiùir an iomairt 's leig e an fheadhainn a bha ann sàs ann leantainn orra.

2) Chò-dhùin Obama dhol an tòir Osama nuair a chaidh fiosrachadh chur mu choinneamh gu robh amharasach aig na seirbhis brathaidh far an robh Osama air a stèidheachadh.

3) Cha do dh'iarr Obama cead bhon riaghaltas Pakistan. 'S e co-dhùnadh fìor chudthromach a bha seo. Bha latha ann nuair b'e sin a dheanadh sinn a h-uile uair gun teagamh.

4)Chò-dhùin Obama gun a bhith gabhail Osama ben Laden an grèim. Bha latha ann nuair, ann an sùilean an riaghaltais, nan librealach gu h-àraidh, nach robh ceartas ann mura a robh cùis lagha ann. Cuimhnich air an iomairt airson Kaleid Sheik Muhomad a thoirt gu cùirt ann an New York. Smaoinich air circus a bh'air a bhith ann nan d'fhuaireadh iad Osama an grèim. Saoilidh mi gur e ceartas a th'ann an grad bhàs ann an dubh-oidhche cuideachd.