An Gaidheal Alascanach

Monday, March 30, 2009

Naidheachdan as ùire mun a' Mhadadh-Allaidh

A-rèir coltais, tha Romeo a' gabhail ri buidheann de mhadaidhean-allaidh a th' air gluasad a-steach dhan sgìre seo. Fear as aithne dhomh, thuirt e gun fhaca e e a' gabhail ri madadh-allaidh boireann gorm. Thuirt e cuideachd gun do thachair e ri tòrr mòr làraichean madadh-allaidh. Bithear a' cluinntinn feadhainn aca a' seinn cuideachd ged nach chuala mise ach Romeo fhèin. Comhlaire an latha 's e sùil as ghèire a chumail air a' chù agad. Chan eil a' bhuidheann ùr seo buailteach a bhith cho fialaich sa tha Romeo air a bhith.



An-diugh bha mi a-mach air cuairt sgith, bha an sneachd caran bog feumaidh mi ràdh, 's chunnaic mi Romeo 's e a' cur dragh air buidhean de luchd-coiseachd. Rachadh e nam measg a' feuchainn ri cluich ris na coin. Bha duine ann ris an can mise "The wolf wisperer." Tha e an comhnaidh a-mach leis a' mhadadh-allaidh fiù as t-samhradh nuair a bhios am madadh-allaidh sa mhòr chuid à sealladh. Co-dhiù, nochd e as a' choille airson còir a thoirt dhaibh 's a chumail air falbh bhuamhpa:



Aig amannan, bhiodh am madadh-allaidh coiseachd ri thaobh mar gur e cù a bh' ann.



An e eucearraich a th' annam neo an do dh' fhulaing mi Geur-leanmhain an Rialtais?

Chaidh mi pheinneasachadh o chionn corra seachdainnean air sgàth gun do leig mi an cù agam ma sgaoil 's am madadh-allaidh faisg air làimh. Bha mi air cuairt sgith 's tha am madadh-allaidh a' leanntain gu dlùth buidheann eile. Bha coin aca. Stad mi 's thog mi corra dealbhan 's bhideo de na bha tachairt. Mus do thuig mi dè bha tachairt, dhlùthaich a' bhuidheann ro fhaisg orm 's thòisich an cù agamsa a chluich leis na coin acasan 's thòisich am madadh-allaidh a chluich leotha, buidhean de còig coin a' cluich gu garbh air an deidh. Mus d' fhuair an cù agam air ais, bha seòrsa de phoileasman bho Choille Nàiseanta air nochdadh 's a' sgrìobhadh tiocaidean dhuinn. $50.

An toiseach, cha robh beachd taobh seachd taobh agam mun a' chùis ach gabh cuid de na co-obraichean agam feirg nuair a dh' innse mi dhaibh 's mar chnuasaich mi air, dh' fhàs mi mi-chinnteach mu dheidhinn. Dà latha as deidh sin, bha mi a-mach air an deidh, air an loch, 's chunnaic mi an dearbh poileasman a-rithist, na sheasamh aig bruaich an locha 's prosbaig aige gu a shùilean a' coimhead air a h-uile nì a bha tachairt air an loch. Ghabh mi feirg an nuair sin. Smaoinich, a dhuine, tha bhod agad nad làimh a' deanamh uisge 's faodaidh tu bhith fo phrosbaig amadain an riaghaltais!

Bho sin a-mach 's Mo Naiseach Beag (my little nazi) a bh' agam ris.

Co-dhiù, corra làithean as deidh sin, chaidh mi a-mach air cuairt sgith a-rithist. 'S e latha breagha a bh' ann. Grianach ach le ceò ìosal ann an siud 's an seo. Chaidh mi a-steach dhan phìos de sgoth cheathaich a bh' air a soilleachadh leis a' grèin agus cò as nochd as a' cheathaich mar thaibhs ann an seann sgeul Jack London ach mo Naiseach Beag 's gunna aige crochte air a chrios. Dè a rinn mi ach dealbh a thogail dheth:

Friday, March 20, 2009

Am measg na h-Ùpraid: rudeigin nas miosa



Tha ùpraid gu leòr air a bhith ann mu na bonuses a fhuair cuid dhe na ceannardan do AIG an t-seachdainn-sa, ùpraid 's aimhreit 's bheireas dom aire linn Ar-a-mach nam Fraingeach nuair a dh' èigheadh na gràisgean mòra na cinn a gheàrradh de naimhdean a' mhòir shluaigh 's mar a lean an ar-a-mach adhart, dh' fhaodadh duine sam thuiteam fo amharas 's a cheann a chall.

Bha mi fhìn caran amharasach. Dè tha tachairt an dà-riribh? 'S e cleas mealltach a th' ann, tha mi cinnteach. Tha rudeigin eile a' tachairt neo tha iad a' cur ar n-aire bho chiont eile. Sin a shaoil mi. Uill, cuin a bha seo, dimart 's dòcha, chuala sinn gur e Chris Dodd, seanadair deamocratach à Conneticut a chuir earran sa Stimulus Bill a chum tèarnte na bonuses. 'S le eigh àrd, thionndaidh na gràisgean thuigesan. Uill, thòisich e ri innse le cabhag na ghuth (dìreach mar a dheanadh an fheadhainn a bha fo chasaid a'mhòir shluaigh san Fhraing ri linn 1793) cò as a thàinig an earran a tha seo. Agus a-reir coltas, 's ann às an Roinn Ionmhais (the Treasury Department) a thàinig an earran seo bho thùs.

Agus lean an ùpraid oirre. Sgeul inntinneach gun teagamh. Ach dhomh-sa chan e seo an sgeul as motha neo as miosa na seachdain-sa. Tha Obama a' moladh buidead a chosgadh suas gu 3 trillion gu leth dolaran le suas 1.2 trillion a' dol air iasad. 'S dh' fhaighnich mise, seo corra seachdainnean air ais, dè mura rèicear fiachan gu leòr? Feumaidh cuideigin neo correigin na bonds a tha seo a cheannach. Dè mura bheil na margaidhean deònach iasadan-airgid a thoirt dhuinn? Tha fhios gur iad na Sionnaich a mhaoinich sinn sa mhòr chuid thar na bliadhnaichean mu dheireadh agus tha iad a-nis air a bhith gearan sna làithean mu dheireadh gur dòcha nach fhiach leotha sin a dheanamh tuilleadh.

Uill, dh' innse am Federal Reserve an t-seachdainn-sa gu bheil iad gus aon trillion dolaran de bhonds a cheannach! 'S beag aire a fhuair sin sna naidheachdan. Tha sin a' ciallachadh mura a bheil na Sionaich, neo na margaidhean san fharsaighneach, deònach iasadan a thoirt dhuinn, gun chlo-bualaich sinn sna tha dhìth! 'S e amaideas thar thomhais a tha seo! Agus airson an dealbh uabhasach seo a choilionadh, chaidh innse an-diùgh fhèin, air reir figearan ro-mheasta, gun èiridh an easbhaidh suas ri 1.8 trillion dolaran. Tha sinn a' ciallachadh gu bheil sinn a' cosg dà uimhir sna tha tìghinn a-steach 's gu bheil againn ris an leth chuid na chosgar fhaighinn air iasad 's gu bheil sinn a' clo-bualadh a' chuid as motha dhen iasadan a tha sin.

Tha na faclan a dhìth. Tha na h-easlaintich a' ruith an taigh-cuthaich!

Monday, March 09, 2009

Gam chumail blàth air mo bhaighsaigeil 's i mu -22C

Bha i -22C nuair a dh' fhàg mi an taigh an-diugh. 'S e cuairt mhath a bh' agam, 's bha mi blàth gu leòr. Tha cuimhne mhath dhomh aig toiseach a' gheamhraidh, bha mi uabhasach fhèin fuar 's cha robh i ach -13C.

Fad mo bheatha mar inbheach cha mhòr, tha mi air a bhith a`dol a dh' obair air bhaighsaideil, geamhradh neo samhradh, "...uisg' neo gaoth neo fiadh mar a chanas iad." 'S e cuairt sia mìle gu leth a th' ann agus 's e sneachd an aon duighleadas a chuireas cus bacadh orm. Tha carbad againn ceart gu leòr, ach 's ann aig mo bhean a tha e mar as trice. Bith mo bhean a' toirt ar nighean dhan sgoil 's a-nise, leis gu bheil cosnadh ùr aice, chan eil teans sam bith agam gum faigh mi an carbad, ge be an aimsir. Nuair bhios i ro gharbh, ma tha cus sneachd ann mar eiseimpleir, 's ann air bus thèid mi.

Aon doighleadas as miosa 's e mo chasan. Airson greis, bha riaghailt agam: nuair tha i nas fhuaire na -15C, 's e bus as fheudar. Ach an t-seachdain sa chaidh, bha i bha -16C 's dh' fheuch mi a-rithist air bhaighsaigeal 's a-rithist, bha mo chasan uabhasach fhèin fuar.

Sa mhadainn an-diugh, bha i -22C 's shaoil mi gum bu chòir dhomh dhol air a' bhus ach dh' fheuch mi a-rithist agus gu h-iongntach, bha mi blàth gu leòr, cha robh duighleadas sam bith agam. Dè a rinn mi gu eadar-dhealaichte? Uill, sa chiad dol a-mach, dh' òl mi uisge mus do dh' fhàg mi an taigh. Thèid an fhùil tro do chuislean nas fhasa ma tha uisge gu leòr annad. Rud eile, 's e gun do dh' fhàg mi mo bhrògan mu choinneamh na stòbha fad na h-oidhche 's tha iad blàth tioram nuair a chuir mi orm iad, seo cuide ri stocainnean tiugh tiorm de chloimhe. Cha robh mi cho faiceallach an turas mu dheireadh 's mas math mo chuimhne bha mo brògan caran taiseach an t-seachdain-sa chaidh nuair a bha -16C. Chan eile dad nas miosa na taiseachd nuair a tha fuar.

Sunday, March 08, 2009

Geamhradh tlachdmhor 's greamhradail



Uill, 's e geamhradh gu math tlachmhor a th' air a bhith againn, gu thàiridh thar na trì seachdeannan mu dheireadh. Làithean mòra an streath a chèile a bha grianach fuar, apaidh airson sgitheadh. Leis gu bheil cù again a tha làn spionaidh mura toir thu a-mach i, thèid mi a-mach air cuairt sgithidh cha mhòr a h-uile latha.

An latha, theid suas gu eadar -5 's +1 C, air an oidhche, sìos gu eadar -10C 's -21C. Bha i -21C an-diugh. 'S ann air baighsaigeal a thèid mi a dh' obair ma tha na rathaidean glan gu leòr dhen t-sneachd. Diardaoine, bha i -16C agus 's e cuairt fhuar a fhuair mi, co-dhiù, bha mo chasan fuar ged a bha mo cheann fallasach. Sin an rud mun an fhuachd. Faodaidh tu a bhith blàth gu leòr san fhairseagneachd ach gu bheil ball neo dhà dhe do chorp gu tùr reòidhte.


'S inntinneach, gu ruige seachdainn ron an Nollaig, 's gann gun d' fhuair sinn aon bhloigh sneachda, mu sia oirlich leis an fhìrinn innse. An uair sin, thòisich an sneachd agus cha mhòr nach do stad e idir gu ruige a' chiad seachdainn a' Ghearainn. Latha as deidh latha, tuilleadh sneachd a bh' agam ri sgioblachadh far an raoin-pàirce againn, dà òirlich, sia òirlich, dà òirlich dheug aig amannan. A' chiad seachdainn a' Ghearain, bha còir 's ceathrad sa ceud òirlich sneachda air tuiteam, seo fichead òirlich air thòiseach air far an robh sinn bho chionn dà bliadhna nuair a thuit tuilleadh sneachd na bliadhna sam bith eile on a nochd daoine geala sa sgìre seo. Agus thuit an uidhir seo taobh a-staigh sia seachdainnean!

Ri thaobh blàthachadh na cruinne, chan eil teagamh sam bith gu bheil e ann. Leis na h-eighr-shruthan a tha mu thimceall oirnn, tha e gu math foilliseach gu bheil e a' tachairt. Rinn mi bhideao airson a' cho-fharpais Filmg air a' chuspair seo. Ach tha mi caran amharasach gur e mic an duine as coireach. 'S tha adhbhar sìmplidh airson sin: 's e gu bheil am blàthachadh air a bhith ann fad dà cheud gu leth bliadhna co-dhiù. O chionn còrr is da cheud bliadhna bha an t-àite far a bheil mi an-dràsda còmhdaichte le deigh. Tha dùil agam bhideo a dheanamh air a' chuspair-sa uair neo uaireigin. Agus mura bheil mic-an-duine as coireach airson blàthachadh na cruinne, faodaidh an aimsir atharrachadh uair sam bith. Ach airson an-dràsda, 's e an sgeul ris an canar Blàthachadh na Cruinne a thathar a innse anns na naidheachdan. Anns na naidheachdan, 's e prìobhachas a gheibhear tachartas sam bith a bheireas taic dhan sgeul-sa. Agus 's gann gun chluinn thu guth air tachartas nach toir taic dha, air neo 's e fiùs breug a chluinneas tu. Mar eiseimpleir, an uiridh, chaidh innse dhan t-saoghal mhòr gu robh geamhradh na bu bhlàithe nan àbhaist ann an Alasga. Cha robh e fìor. Bha fhios 's cinnt aig a h-uile duine ann an Alasga gur e geamhradh na b'fhuaire nan àbhaist a bh' againn. 'S e trì bliadhnaichean an sreath a chèile a th' air a bhith againn nas fhuaire nan àbhaist agus chuala sinn aithris ionadail an uiridh gu robh na raoin-deigh air cùl Juneau a' fàs a-nis. 'S beag an t-iongadh dhaibh-san a tha a' fuireachd ann an Juneau. Ged a tha cas nan eighr-shruthan fhathast a' leaghadh air ais gu h-ìosal, faodaidh sinn faicinn gu h-àrd gu bheil an deigh a' fàs.

Co-dhiù, ged a tha e fuar gu leòr an-diugh, faodaidh an geamhradh briseadh uair sam bith 's gum bi làithean blàtha an earraich againn.

Monday, March 02, 2009

Nas Miosa na Shaoil mi

Uill, cha do bhòd mi airson Obama, 's dòcha ma tha nach eil e na cus ioghnadh nach eil e a' còrdadh rium gu mòr. Ach 's ann thar creideis an naidheachd a chuala mi an-diugh.

Tha mi ag obair airson an riaghaltais Alasga 's tha mi air a bhith leantainn na h-uidhear de dh' airgead sa tha Alasga gu bhith faighinn as an stimulus bill. $400 millian a reir coltais, 's dòcha an siathamh cuid na bu chòir a-reir aireamh-shluaigh Alasga. Uill, an-diugh chuala mi gu bheil Hiliary Clinton a' tabhainn 900 millean dolar airson na roinn Gaza, còrr 's dà uidhear sa tha Alasga a' faighinn ged nach eile Gaza na phàirt nan Stàitean Aonaichte. Bha sinn a' cabadaich mu dheidhinn san oifis 's mhol cuideigin gum bu chòir dhuinn rogaidean a cheannach. Tha baile beag air taobh thall nan crìochan ann an Canada ris an can iad Atlin. 'S mathaid nan thilleadh sinn rogaidean orra gum faigheadh sinn taic bho ar riaghaltas againn fhèin.

Amaideas! A bheil teagamh aig duine sam bith, as deidh dhuinn $ 900 millean a cheitheamh orra ann an sin, gum bi iad fhathast ag eigheachd aig àrd an claigean airson ar fala.